Podstawa prawna

  1. Powszechna Deklaracja Praw Człowieka
  2. Ustawa z dnia 25 lutego 1964 roku, Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. 2017 roku, poz. 687)
  3. Ustawa z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz. U. z 2005 roku Nr 180 poz. 1493 ze zm.)
  4. Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 roku, Kodeks Karny (Dz. U. z 1997 roku, Nr 88 poz. 553 ze zm.)
  5. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 września 2011 roku w sprawie procedury „Niebieskie Karty” oraz wzorów formularzy „Niebieska Karta” (Dz. U. z 2011 roku Nr 209 poz. 1245)
  6. Ustawa z dnia 19 sierpnia 1994 roku o ochronie zdrowia psychicznego (Dz. U. z 2016 r. poz. 546, 960, 1245)

Cele procedury

  1. Poniższe przepisy służą zagwarantowaniu wymagań opisanych przepisami prawa, w sytuacji stwierdzenia zagrożenia życia podopiecznego, wobec którego jest stosowana przemoc w rodzinie lub poza nią, a także wobec podopiecznego, który ma kontakt z zachowaniami agresywnymi, niezależnie od źródła pochodzenia takich zachowań.
  2. Procedura określa zakres odpowiedzialności placówki Zgromadzenia jako instytucji oraz sposoby reagowania i rodzaj podejmowanych działań w ramach przepisów Ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie i Rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie procedury „Niebieskie Karty” oraz wzorów formularzy „Niebieska Karta”.

Uczestnicy postępowania

  1. Rodzice, małżonek podopiecznego, opiekunowie prawni, zstępni, opiekunowie faktyczni: w przypadku podejrzenia stosowania w rodzinie lub po za nią przemocy wobec podopiecznego, czynności podejmowane i realizowane w ramach procedury, zwane dalej działaniami, przeprowadza się w obecności osób wskazanych na wstępie, o ile nie sprzeciwia się temu dobro podopiecznego.
  2. Pracownicy, wolontariusze, stażyści oraz wszystkie osoby związane z placówkami Zgromadzenia na podstawie różnorodnych podstaw prawnych i faktycznych: na wszystkich wymienionych powyżej osobach spoczywa szczególny obowiązek reagowania na wszelkie przypadki podejrzenia o fakcie krzywdzenia podopiecznego, niezależnie od tego kto jest źródłem takiej krzywdy.
  3. Przełożeni Zgromadzenia i dyrektor placówki Zgromadzenia są zobowiązani do udzielenia osobie skrzywdzonej pomocy psychologicznej, prawnej i duszpasterskiej, która ma służyć poprawie jej sytuacji i jej najbliższych. Jednocześnie należy zapewnić innym podopiecznym i pracownikom oraz innym osobom wymienionym w punkcie poprzedzającym poczucie bezpieczeństwa, zarówno pod względem fizycznym jak i psychicznym.

Zadania i rola placówek Zgromadzenia w świetle obowiązujących przepisów

  1. Każdy, kto dowie się możliwości popełnienia przestępstwa wobec osoby, która jest naszym podopiecznym albo o jakichkolwiek naruszeniach jego dobra, jest zobowiązany powiadomić o tym dyrektora placówki Zgromadzenia, przełożonych Zgromadzenia oraz organ powołany do ścigania przestępstw. W każdym takim przypadku konieczna jest reakcja, zgodna z wymogami niniejszej procedury, a nikomu wbrew ustanowionym normom nie można prowadzić jakiejkolwiek formy dochodzenia prawdy i ustalania winnych.
  2. Wszczęcie procedury „Niebieskie Karty” następuje przez wypełnienie formularza „Niebieska Karta” w przypadku powzięcia, w toku prowadzonych czynności służbowych lub zawodowych, podejrzenia o stosowaniu przemocy wobec podopiecznego lub w wyniku zgłoszenia dokonanego przez członka rodziny lub przez osobę będącą świadkiem przemocy w rodzinie. Wszczęcie procedury następuje przez wypełnienie formularza „Niebieska Karta – A” przez przedstawiciela jednego z podmiotów wymienionych w art. 9d ust. 2 Ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, w obecności osoby, co do której istnieje podejrzenie, że jest dotknięta przemocą w rodzinie.
  3. Wzór formularza „Niebieska Karta – A” stanowi załącznik nr 1 do Rozporządzenia.
  4. W przypadku braku możliwości wypełnienia formularza „Niebieska Karta – A” z uwagi na nieobecność osoby, co do której istnieje podejrzenie, że jest dotknięta przemocą w rodzinie, ze względu na stan jej zdrowia lub zagrożenie jej życia lub zdrowia wypełnienie formularza „Niebieska Karta – A” następuje niezwłocznie po nawiązaniu bezpośredniego kontaktu z tą osobą lub po ustaniu przyczyny uniemożliwiającej jego wypełnienie. W przypadku gdy nawiązanie bezpośredniego kontaktu z osobą, co do której istnieje podejrzenie, że jest dotknięta przemocą w rodzinie, jest niemożliwe, wypełnienie formularza „Niebieska Karta – A” następuje bez udziału tej osoby.
  5. Wszczynając procedurę podejmuje się działania interwencyjne mające na celu zapewnienie bezpieczeństwa osobie, co do której istnieje podejrzenie, że jest dotknięta przemocą w rodzinie.
  6. Rozmowę z osobą, co do której istnieje podejrzenie, że jest dotknięta przemocą w rodzinie, przeprowadza się w warunkach gwarantujących swobodę wypowiedzi i poszanowanie godności tej osoby oraz zapewniających jej bezpieczeństwo.
  7. W przypadku podejrzenia stosowania przemocy w rodzinie wobec podopiecznego, czynności podejmowane i realizowane w ramach procedury przeprowadza się w obecności rodziców, małżonka podopiecznego, opiekuna prawnego, zstępnych, opiekuna faktycznego chyba, że sprzeciwia się temu dobro podopiecznego.
  8. Działania z udziałem podopiecznego, co do którego istnieje podejrzenie, że jest dotknięte przemocą w rodzinie, powinny być prowadzone w obecności psychologa.
  9. Po wypełnieniu formularza „Niebieska Karta – A” osobie, co do której istnieje podejrzenie, że jest dotknięta przemocą w rodzinie, przekazuje się formularz „Niebieska Karta – B”.
  10. Wzór formularza „Niebieska Karta – B” stanowi załącznik nr 2 do Rozporządzenia.
  11. Jeżeli osobą, co do której istnieje podejrzenie, że jest dotknięta przemocą w rodzinie, jest podopieczny ubezwłasnowolniony całkowicie, formularz „Niebieska Karta – B” przekazuje się opiekunowi prawnemu lub osobie, która zgłosiła podejrzenie stosowania przemocy.
  12. Formularza „Niebieska Karta – B” nie przekazuje się osobie, wobec której istnieje podejrzenie, że stosuje przemoc w rodzinie.
  13. Przekazanie oryginału wypełnionego formularza „Niebieska Karta – A” do przewodniczącego zespołu interdyscyplinarnego następuje niezwłocznie, nie później niż w ciągu siedmiu dni od dnia wszczęcia procedury. Jeśli formularz ma zostać przekazany na określony adres pocztą, niezbędne jest nadanie go listem poleconym wraz ze zwrotnym potwierdzeniem odbioru. Zastosowanie niniejszej procedury nie zwalnia z obowiązku zawiadomienia organu powołanego do ściągania przestępstw albo powiadomienia o dokonanych ustaleniach faktycznych, wydziału rodzinnego i opiekuńczego właściwego miejscowo sądu rejonowego.
  14. Kopię wypełnionego formularza „Niebieska Karta – A” pozostawia się u wszczynającego procedurę.
  15. W ramach procedury upoważniony przedstawiciel placówki Zgromadzenia:
    1. udziela kompleksowych informacji o możliwościach uzyskania pomocy, w szczególności psychologicznej, prawnej, socjalnej i pedagogicznej, oraz wsparcia, w tym o instytucjach i podmiotach świadczących specjalistyczną pomoc na rzecz osób dotkniętych przemocą w rodzinie, możliwościach podjęcia dalszych działań mających na celu poprawę sytuacji osoby, co do której istnieje podejrzenie, że jest dotknięta przemocą w rodzinie,
    2. organizuje niezwłocznie dostęp do pomocy medycznej, jeżeli wymaga tego stan zdrowia osoby, co do której istnieje podejrzenie, że jest dotknięta przemocą w rodzinie, 
    3. może prowadzić rozmowy z osobami, wobec których istnieje podejrzenie, że stosują przemoc w rodzinie, na temat konsekwencji stosowania przemocy w rodzinie oraz informuje je o możliwościach podjęcia leczenia lub terapii i wzięcia udziału w programach oddziaływań korekcyjno-edukacyjnych dla osób stosujących przemoc w rodzinie,
    4. diagnozuje sytuację i potrzeby osoby, co do której istnieje podejrzenie, że jest dotknięta przemocą w rodzinie.